Vua Quang Trung không phải người Hà Nội nhưng là “con rể” của đất Thăng Long xưa, vợ ông chính là công chúa Ngọc Hân, con vua Cảnh Hưng Lê Hiển Tông. Ngoài ra, Quang Trung lại là người giải phóng Thăng Long – Hà Nội khỏi sự xâm chiếm của giặc Mãn Thanh. 
Như vậy cũng có thể suy tôn ông là “công dân số 1” của Thăng Long thời kỳ cuối thế kỷ XVIII.

Năm 18 tuổi, Nguyễn Huệ (Vua Quang Trung) đã cùng anh là Nguyễn Nhạc khởi nghĩa. Từ đó ông luôn luôn là tướng tiên phong, đánh Đông dẹp Bắc, bốn lần vào Gia Định, ba lần ra Thăng Long, lần nào cũng kinh thiên động địa, phía Nam diệt họ Nguyễn, đập tan 2 vạn quân Xiêm trên sông Rạch Gầm, phía Bắc diệt họ Trịnh, đập tan 20 vạn quân Thanh trong chiến dịch Đống Đa hiển hách.

Phố Quang Trung dài 1.100m, đi từ phố Nhà Chung giáp với vườn hoa Tây Sơn thẳng tới ngã ba Trần Nhân Tông. Đặt tên phố như thế cũng là trùng hợp với lịch sử. 

Nguyên là nửa phần phố này về phía Bắc vốn là di chỉ của phủ chúa Trịnh xưa, xây dựng từ đời Trịnh Tùng (đầu thế kỷ XVII) và bị Lê Chiêu Thống sai lính đốt phá vào năm 1788. Nhưng năm 1786 khi Nguyễn Huệ ra Thăng Long lần thứ nhất để diệt nhà Trịnh, ông đã đóng quân ở đây. 

Và cũng ở đây, đã cử hành hôn lễ Nguyễn Huệ-Ngọc Hân vào ngày 11/7 năm Bính Ngọ tức ngày 4/8/1786

So với bản đồ Hà Nội thì năm 1831 thì phần lớn đoạn giữa của phố Quang Trung là tường phía đông của đồn Hậu Quân (rất có thể đồn này được lập trên một phần di chỉ phủ Chúa Trịnh cũ).

Còn chỗ đầu phố thì từ đời nhà Nguyễn là trường thi Hương. Nguyên đời Lê, thi Hương ở nhiều địa điểm, lúc ở bãi sông Hồng, lúc ở phía Cầu Giấy, lúc ở cạnh Văn Miếu và một thời gian dài cuối thế kỷ XVIII trường thi Hương đặt ở Quảng Bá. 

Sang đời Nguyễn, tổ chức thi trên di chỉ phủ Chúa Trịnh cũ. Đến thời Thiệu Trị (1840-1847) trong khu trường thi có xây mấy ngôi nhà gạch cho các vị phụ trách khoa thi và làm cả hàng rào. 

Thời Pháp thuộc, phố này gọi là đại lộ Giô-rê-ghi-be-ri (Boulevard Jauréguiberry). Tên hiện nay phố “Quang Trung” được đặt từ sau Cách mạng./. 

Toạ lạc tại số 24 Quang Trung, Hoàn Kiếm, The Wiselands Coffee với thư viện sách trang nhã với hàng ngàn đầu sách hay và bổ ích trân trọng giới thiệu đến Quý bạn không gian cà phê sách, thư giãn nổi tiếng tại Thủ Đô.

(Theo: Thăng Long – Hà Nội ngàn năm văn hiến/Vietnam+)