Nguyễn Minh Châu được xem là một trong những cây bút quan trọng của nền văn học Việt Nam hiện đại.

Cùng thư quán cà phê sách The Wiselands Coffee tìm hiểu đôi nét về sự nghiệp văn học và câu chuyện thú vị về nhà văn.

Nhà văn Nguyễn Minh Châu chào đời vào ngày 20/10/1930 tại Nghệ An. Tên thật của ông là Nguyễn Thí, và chỉ khi bắt đầu đi học, ông mới được gọi bằng cái tên Nguyễn Minh Châu.

Ông đến với nghiệp viết khá muộn, khi đã bước sang tuổi 30 và trải qua một thập kỷ phục vụ trong quân đội. Tuy vậy, chính quãng thời gian sống giữa chiến trường, đồng hành cùng đồng đội và gắn bó sâu sắc với nhân dân đã trở thành hành trang quý giá, hun đúc nên chất liệu hiện thực phong phú và sâu sắc cho các tác phẩm văn học của ông sau này.

Trước năm 1975, Nguyễn Minh Châu chủ yếu sáng tác về đề tài chiến tranh và người lính, ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng qua những tác phẩm như “Cửa sông, Dấu chân người lính”, “Những vùng trời khác nhau”. Khi ấy, ông viết như một người lính cầm bút, lấy văn chương phục vụ kháng chiến.

Sau 1975, ông là một trong những cây bút tiên phong chuyển từ cảm hứng sử thi sang phản ánh đời sống thế sự, đi sâu vào những mặt đa chiều, phức tạp của con người. Từ việc tìm kiếm “hạt ngọc ẩn giấu” trong tâm hồn người lính, ông chuyển sang khám phá con người với cả phần sáng và phần tối – nơi thiện và ác cùng tồn tại.

Dù được biết đến là một cây bút có tư duy đổi mới, giàu tính tiên phong trong văn học hiện đại, nhưng trong đời thường, ông lại là một người giản dị, khiêm nhường và có phần dè dặt.

Những ai chưa từng thân thiết với Nguyễn Minh Châu có lẽ sẽ khó ngờ rằng, người đã tạo nên những trang văn sâu sắc, giàu trải nghiệm và thấm đẫm sự thấu hiểu con người, cuộc sống… ngoài đời lại là một người vụng về, lúng túng trong những việc thường nhật.

Nhà thơ Nguyễn Trung Thu từng chia sẻ về nhà văn Nguyễn Minh Châu như sau: 

“Hồi năm 1984, nhà văn Nguyễn Minh Châu sang bên tôi nhờ gọi điện thoại (có việc cần gấp anh mới nhờ chứ tính anh không thích phiền toái). Thận trọng đứng bên máy, anh nhấc tổ hợp máy lên, rồi đặt lại xuống chỗ cũ, và… bấm số, rồi nhấc tổ hợp lên “a lô” liền… Tôi ngó thấy đến hai lần anh làm theo đúng quy trình như thế nên phải can thiệp mới xong.

Khi anh ra về, con gái tôi thì thào với bố, vẻ lạ lùng: “Bác Châu không biết gọi điện thoại hả bố? Hay bác giả vờ? Ở cơ quan bác, bác vẫn gọi cơ mà…”.

Ấy vậy mà có lúc Nguyễn Minh Châu đã mơ sáng tác bằng máy chữ. Đi đây đó thấy đồng nghiệp gõ máy rào rào ra bao chữ nghĩa, Nguyễn Minh Châu những tưởng ta đây rồi cũng làm được như thế.

Anh về bày tỏ niềm ao ước có máy chữ với vợ là chị Doanh. Chị Doanh chiều chồng xoay xỏa đủ tiền, cạy cục nhờ vả ông hàng xóm lùng sục mua được cái máy chữ cũ. Anh rất mừng, hí hoáy tháo tháo, lắp lắp, ấn ấn, gõ gõ mấy buổi liền mà chả gõ ra được chữ nào gọi là thí nghiệm thành công.

Ba cô con gái thấy bố ì hục thao tác vận hành máy chữ vô cùng lóng ngóng, nhìn nhau cười trộm. Sau mấy buổi, quyết tâm xẹp như lốp xì hơi, biết là vào tay mình cái máy cao quý này không thể làm nên cơm cháo gì, Nguyễn Minh Châu quẳng nó vào gầm giường, tịnh không khi nào rờ mó đến nó nữa.

Còn về việc nói năng, khi say chuyện với bạn bè, đồng nghiệp, anh Châu cũng không phải người ít nói – mà nói hóm hỉnh, có duyên ra trò, luôn bột phát những ý tưởng rất hay. Nhưng đăng đàn trước công chúng thì anh ấp úng lắm.

Về cái sự nhát gan , Nguyễn Minh Châu đã tự bộc bạch: Ngày bé, anh là một đứa trẻ nhút nhát, lớn lên vẫn nhút nhát thế, đến bây giờ, nói trước micro, nghe tiếng mình dội lại oang oang từ cái loa, cũng thấy sợ…

Nguyễn Minh Châu vốn coi trọng khám phá, tìm tòi đổi mới nên tác phẩm văn xuôi cũng như những tiểu luận văn học của anh ở thời buổi tư duy xã hội chưa được đổi mới, thường bị “mắc-kê”, bị nhìn nhận khe khắt là nó bộc lộ quan điểm, tư tưởng lệch lạc, không có lợi. Và cứ khi nghe rì rầm lời đánh giá, phê phán như thế là anh lo lắng sợ hãi lắm, nhiều khi mất ăn, mất ngủ…” 

Thông tin tổng hợp bởi The Wiselands Coffee, mời các bạn ghé thư quán cà phê đẹp thưởng thức cà phê và tì đọc các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Minh Châu.

• The Wiselands 17 Hạ Hồi, Q. Hoàn Kiếm.
• Mở cửa: 07h ~ 23h hàng ngày.